فشار خون پایین سبب نارسایی در کدام اندام های داخلی بدن می شود

فشار خون پایین اگرچه گاهی بی‌اهمیت تلقی می‌شود، اما در شرایط بحرانی می‌تواند به هیپوپرفیوژن و نارسایی اندام‌های حیاتی منجر شود. شواهد بالینی و داده‌های مراقبت ویژه نشان می‌دهد حتی افت‌های کوتاه‌مدت فشار خون خطر آسیب جدی به کلیه، مغز و قلب را در پی دارد.
فشار خون پایین سبب نارسایی در کدام اندام های داخلی بدن می شود

به گزارش پارسینه به نقل از times of india،فشار خون پایین یا هیپوتانسیون اغلب نادیده گرفته می‌شود زیرا برخی افراد بدون علائم آشکار، مقادیر پایین‌تر را تحمل می‌کنند. با این حال، در بسیاری از شرایط، به‌ویژه در بیماری‌های بحرانی، تروما یا رویدادهای پزشکی حاد، فشار خون پایین می‌تواند خطرناک باشد.  

وقتی فشار خون بیش از حد کاهش یابد، خون غنی از اکسیژن به سختی به اندام‌های حیاتی می‌رسد و این می‌تواند منجر به آسیب سلولی، اختلال عملکرد اندام، هیپوکسی بافتی و حتی نارسایی اندام شود اگر به‌موقع درمان نشود. درک هیپوتانسیون شامل بررسی این است که چرا فشار خون کافی برای پرفیوژن (خون‌رسانی) مناسب اندام‌ها ضروری است، بدن چگونه برای حفظ جریان خون جبران می‌کند، کدام اندام‌ها آسیب‌پذیرتر هستند و چه اتفاقی می‌افتد وقتی این مکانیسم‌های جبرانی ناکام می‌مانند. تشخیص زودهنگام، پایش دقیق و درمان به‌موقع برای جلوگیری از عوارض جدی و تهدیدکننده حیات حیاتی است.  

دیگران چه می خوانند:

 فشار خون و تأثیر سطح پایین براندام ها

فشار خون نیرویی است که خون بر دیواره رگ‌ها وارد می‌کند. این فشار به صورت سیستولیک/دیاستولیک (مثلاً 80/120 میلی‌متر جیوه) اندازه‌گیری می‌شود. با این حال، برای خون‌رسانی اندام‌ها، فشار شریانی میانگین یا MAP اهمیت بیشتری دارد.  

وقتی MAP به کمتر از 60 تا 65 میلی‌متر جیوه برسد، خون‌رسانی ناکافی می‌شود و اندام‌ها دیگر اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کنند. در این حالت متابولیسم سلولی مختل شده و منجر به آسیب یا مرگ سلول‌ها می‌شود. حتی اگر فشار سیستولیک یا دیاستولیک کمی پایین باشد، هیپوتانسیون طولانی‌مدت می‌تواند آسیب تجمعی به اندام‌ها وارد کند زیرا آن‌ها به شدت به اکسیژن حساس هستند.  

 

چگونه فشار خون پایین منجر به نارسایی اندام می‌شود  

مطالعه‌ای در Journal of Anesthesia, Analgesia and Critical Care (2022) نشان داد که هیپوتانسیون شریانی در طول جراحی و در بخش مراقبت‌های ویژه می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر نتایج بیماران اثر بگذارد. حفظ فشار خون کافی برای خون‌رسانی اندام‌ها حیاتی است، زیرا افت فشار می‌تواند به هیپوپرفیوژن و در نهایت اختلال یا نارسایی اندام منجر شود.  

 

مکانیسم‌های جبرانی بدن:

- افزایش ضربان قلب برای حفظ برون‌ده قلبی  

- تنگی عروق محیطی برای هدایت خون به اندام‌های حیاتی مانند مغز و قلب  

 

وقتی هیپوتانسیون شدید یا طولانی شود، این مکانیسم‌ها ناکافی می‌شوند و اندام‌ها دچار هیپوپرفیوژن و کمبود اکسیژن می‌گردند. این وضعیت تولید انرژی سلولی را مختل کرده و به آپوپتوز، نکروز و در نهایت نارسایی اندام منجر می‌شود.  

 

آسیب‌پذیری اندام‌ها  

 

کلیه‌ها:نیازمند جریان خون مداوم هستند؛ کاهش پرفیوژن می‌تواند به آسیب کلیوی حاد منجر شود.  

- کبد:کاهش جریان شریان کبدی و ورید باب می‌تواند باعث هپاتیت ایسکمیک یا «کبد شوکی» شود.  

- مغز:کاهش پرفیوژن مغزی می‌تواند موجب گیجی، سنکوپ یا کما شود.  

- قلب: کاهش خون‌رسانی کرونری خطر ایسکمی و آریتمی را افزایش می‌دهد.  

 

حتی دوره‌های کوتاه هیپوتانسیون شدید می‌تواند آسیب غیرقابل برگشت ایجاد کند، به‌ویژه در اندام‌های حساس مانند کلیه و مغز.  

 

نقش شدت و مدت زمان  

- شدت:هرچه فشار خون پایین‌تر باشد، خطر هیپوپرفیوژن بیشتر است. MAP زیر 60 یا فشار سیستولیک زیر 90 میلی‌متر جیوه در مراقبت‌های ویژه خطرناک محسوب می‌شود.  

- مدت زمان:هیپوتانسیون متوسط اگر ساعت‌ها ادامه یابد می‌تواند آسیب‌زا باشد. افت‌های کوتاه بهتر تحمل می‌شوند.  

- ترکیب دو عامل: افت شدید و کوتاه‌مدت می‌تواند به اندازه افت متوسط و طولانی‌مدت آسیب‌زا باشد.  

 

شواهد بالینی و داده‌های ICU  

 
- بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی با فشار خون پایین، مرگ‌ومیر بالاتر و نتایج کلیوی بدتری دارند.  

- هیپوتانسیون حین جراحی با افزایش اختلال عملکرد اندام پس از عمل مرتبط است.  

- متاآنالیزهای ICU نشان می‌دهد هیپوتانسیون با آسیب کلیوی حاد، آسیب کبدی، اختلالات عصبی و افزایش مرگ‌ومیر ارتباط قوی دارد.  

- مطالعات مکانیکی نشان می‌دهند پرفیوژن پایین طولانی‌مدت مستقیماً به بافت اندام آسیب می‌زند.  

 

الگوی نارسایی اندام در هیپوتانسیون حاد  

- کلیه‌ها: اولین اندامی که دچار اختلال می‌شود؛ نشانه‌ها شامل کاهش حجم ادرار و افزایش کراتینین.  

- کبد:افزایش آنزیم‌های کبدی و هپاتیت ایسکمیک.  

- مغز: گیجی، سرگیجه یا سنکوپ.  

- قلب:ایسکمی، آریتمی یا ایست قلبی.  

 

شرایط افزایش‌دهنده خطر نارسایی اندام در فشار خون پایین  

- بیماری‌های زمینه‌ای مانند نارسایی قلب یا بیماری کلیوی  

- سن بالا یا ضعف جسمانی  

- هیپوتانسیون ناگهانی (مثلاً خونریزی یا شوک سپتیک)  

- هیپوتانسیون طولانی‌مدت  

 

افراد با عوامل خطر متعدد حتی در هیپوتانسیون متوسط نیز ممکن است دچار نارسایی اندام شوند.

فشار خون پایین سبب نارسایی در کدام اندام های داخلی بدن می شود

اخبار وبگردی:

آیا این خبر مفید بود؟